نقد و بررسی فیلم خاتی| درام اجتماعی زیستمحیطی؛ ایدهای نو در سینمای ایران اما شکست خورده
رویداد۲۴ | مازیار وکیلی: خاتی یک فیلم ملودرام است که قرار است با به تصویر کشیدن فضای ایلات ایرانی تبدیل به فیلم متفاوتی شود. خاتی که در پنجمین روز جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد قرار است روایت گر زندگی زنی بنام خاتی باشد که همسر خودش را در یک حادثه تلخ از دست داده و حالا با خانواده همسرش به خاطر وقوع آن حادثه درگیر است. فریدون نجفی که یکی از کارگردانان فعال در حوزه فیلم کوتاه و مستند است و تا به امروز در جشنوارههای بین المللی فراوانی حضور داشته کارگردانی خاتی را بر عهده داشته است.
فیلمنامه این فیلم سینمایی را احمد رفیع زاده به نگارش درآورده که در سالهای اخیر نگارش آثاری همچون «خوابم میاد»، «هیچ کجا، هیچ کس»، «دختر شاه پریون»، «آقای هفت رنگ» و «کوکتل مولوتوف» را برعهده داشته است. خاتی محصول سال ۱۴۰۳ است و تهیه این فیلم را محمد کمالی پور به عهده داشته است. خاتی موفق نشده تصویر درستی از فضای ایل و روابط بین آدمها نمایش دهد و شخصیت پردازی و بازیهای ضعیفی دارد و همین موضوع باعث شده تا این فیلم یکی از ضعیفترین آثار جشنواره امسال باشد.
شاید بزرگترین مشکل خاتی تصنع حاکم بر فیلم باشد. شخصیتپردازی فیلم ارتباط چندانی با مردم ایلیاتی که ما میشناسیم ندارند و بیشتر شبیه مردان و زنان شهری هستند که برای تفریح و سرگرم شدن لباس زنان و مردان ایل را به تن کردهاند. بعید است رئیس یک طایفه و ایل بزرگ مانند خان این فیلم انقدر ضعیف و نحیف و بی عرضه باشد. همچنین فیزیک ظاهری و گریم زنان شباهت چندانی به چهره زنان ایلیاتی ندارد.
بعید است که زنان ایل مانند آساره این فیلم به سبک زنان بالاشهر تهران قربان صدقه شوهرهای خود بروند. تمام این عیبها را که کنار بگذاریم تازه به عیب اصلی فیلم میرسیم. این ایل و طایفه متعلق به کجای ایران است که مردمش فارسی را شبیه ساکنان خیابان جردن حرف میزنند؟
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی فیلم آنتیک جشنواره فجر| یک کمدی ضعیف و کلیشهای
ضعفهای دراماتیک فیلم خاتی
در فیلم خاتی ظاهراً قرار است رابطه میان انسان با حیوانات به تصویر کشیده شود. خاتی در این فیلم از تعدادی حیوان وحشی نگهداری میکند اما در واقعیت رابطه میان انسان و حیوان انقدر سانتی مانتال و رمانتیک نیست.
فیلم ضعفهای دراماتیک بسیاری دارد. تا میانه فیلم تماشاگر متوجه روابط بین آدمها نمیشود و نمیفهمد هر شخصیت با شخصیت مقابلش چه نسبتی دارد. یا متوجه نمیشود چرا خاتی بعد از آن همه بلایی که آن خرس سر زندگی خودش و مردم آورده هنوز به او علاقه دارد. رابطه بین خاتی و قباد و خاتی و خان هم به قدری کاریکاتوری تصویر شده که بیشتر تماشاگر را میخنداند تا او را درگیر فیلم کند.
ساخته شدن فیلمهایی مانند خاتی بسیار عجیب است. چون خاتی فیلمی است که نه داستان جالبی ندارد، نه شخصیتها به درستی در آن پرورش یافتهاند و نه بازیگران توانستهاند بازی خاص و متفاوتی در فیلم ارائه دهند. با این تفاسیر بسیار بعید است خاتی بتواند اکران درستی هم داشته باشد. در کل باید گفت ساخته شدن خاتی دلیل خاصی نداشته جز این که کارگردان دوست داشته این فیلم را بسازد.
